BIP - Powiat Skarżyski

§ 1. 

§ 3. 

§ 4. 

 
Zgodnie z treścią art. 94 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2301) rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych powinien być dostosowany do potrzeb ludności i zapewniać dostępność świadczeń również w porze nocnej, w niedzielę, święta i inne dni wolne od pracy. Rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych na danym terenie określa, w drodze uchwały, rada powiatu po zasięgnięciu opinii wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) gmin z terenu powiatu i samorządu zawodu farmaceuty (art. 94 ust. 2 Prawa farmaceutycznego).
Rozkład godzin pracy aptek na terenie powiatu skarżyskiego na rok 2023, określony  w załączniku nr 1, dotyczy pracy w zwykłych godzinach (pora dzienna) w dni powszednie, niedziele i święta i inne dni wolne od pracy i został ustalony w oparciu o udzielone informacje przez poszczególne apteki  o czasie ich pracy. Przyjęto, iż wyznaczony przez apteki czas pracy wskazuje na rzeczywiste zapotrzebowanie mieszkańców powiatu skarżyskiego na świadczone przez nie usługi.
Rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu skarżyskiego na rok 2023 w porze nocnej określa natomiast załącznik nr 2.
Biorąc pod uwagę fakt, że jedna apteka z terenu miasta Skarżyska-Kamiennej czynna jest codziennie od godz. 8:00 do godz. 21:00 zarówno w dni powszednie, niedziele, święta oraz inne dni wolne od pracy, ustalono, że dyżur nocny rozpoczyna się o godz. 21:00 i trwa do godz. 8:00 dnia następnego.
Dokonując wyboru miejscowości w powiecie skarżyskim, w której pełnione będą dyżury aptek ogólnodostępnych, wzięto pod uwagę możliwość jak najlepszego i najszybszego skorzystania z niezbędnej pomocy wówczas, gdy nie obowiązuje powszedni czas pracy aptek, a zaistnieje nadzwyczajna, trudna do przewidzenia potrzeba podania leku. Ustalono, że najlepiej warunki te spełnia miasto Skarżysko-Kamienna, m.in. ze względu na znajdujące się tutaj placówki ochrony zdrowia, tj.: poradnię nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej oraz Szpitalny Oddział Ratunkowy przy Zespole Opieki Zdrowotnej w Skarżysku-Kamiennej.
Projekt uchwały Rady Powiatu Skarżyskiego w sprawie ustalenia rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu skarżyskiego na 2023 rok został pozytywnie zaopiniowany przez Prezydenta Miasta Skarżyska-Kamiennej, Burmistrza Miasta i Gminy Suchedniów, Wójta Gminy Bliżyn, Wójta Gminy Łączna oraz Wójta Gminy Skarżysko Kościelne. Z kolei Prezydium Kieleckiej Okręgowej Rady Aptekarskiej uchwałą nr 73/22 z dnia 9 listopada 2022 r. zaopiniowało powyższy projekt uchwały:
1.   Pozytywnie w części w zakresie § 1 w części dotyczącej załącznika nr 1 określającego godziny pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu skarżyskiego na 2023 r. (z wyłączeniem godzin pracy aptek w niedziele i święta ustalających dyżury zgodnie z załącznikiem nr 2);
2.   Negatywnie w części dotyczącej § 2 ust. 1 i 2, w tym co do załącznika nr 2 – harmonogramu dyżurów aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu skarżyskiego na 2023 rok w dni powszednie, niedziele, dni świąteczne i inne dni wolne od pracy oraz określenia godzin pełnienia dyżurów.
W uzasadnienia do powyższej uchwały Prezydium Kieleckiej Okręgowej Rady Aptekarskiej stwierdziło: „…Narzucenie aptekom godzin ich otwarcia stanowi istotną ingerencję w ich działalność, w związku z czym ustalone zasady powinny być proporcjonalne i adekwatne do potrzeby zapewnienia ludności dostępu do usług farmaceutycznych. Przy ustalaniu rozkładu godzin pracy aptek rada powiatu powinna uwzględnić uwarunkowania danego powiatu, takie jak: liczba ludności, układ urbanistyczny, zagęszczenie zabudowy mieszkalnej, umiejscowienie placówek udzielających świadczeń leczniczych. W przedmiotowej sprawie nie zostały przeprowadzone żadne konsultacje ze środowiskiem aptekarskim. Uchwała w obecnym brzmieniu w zakresie § 2 nie znajduje akceptacji aptekarzy, których dotyczy, wobec czego Prezydium KORA uznało, iż należy w tej części zaopiniować ją negatywnie”.
Negatywna opinia Prezydium Kieleckiej Okręgowej Rady Aptekarskiej w zakresie § 2 ust. 1 i 2, tj. co do załącznika nr 2 – harmonogramu dyżurów aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu skarżyskiego na 2023 rok w dni powszednie, niedziele, dni świąteczne i inne dni wolne od pracy oraz określenia godzin pełnienia dyżurów wraz z przedstawionym uzasadnieniem nie może być uwzględniona z uwagi na fakt, że nie odpowiada wymogom określonym w  art. 94 ust. 1 i 2 ustawy Prawo farmaceutyczne.
Nie można zgodzić się z zarzutem KORA o władczym i arbitralnym działaniu Rady Powiatu Skarżyskiego, a to dlatego, że z kompetencji zawartej w art. 94 ust. 1 i 2 ustawy Prawo farmaceutyczne wynika obowiązek rady powiatu kompleksowego uregulowania rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych prowadzących działalność na danym terenie. Oznacza to, że rada powiatu w uchwale jest obowiązana do ustalenia godzin pracy konkretnych aptek ogólnodostępnych na danym terenie oraz do ustalenia harmonogramu ich dyżurów. Nakładając na poszczególne apteki obowiązek pełnienia całodobowych dyżurów w określonych w uchwale terminach, organ powiatu nie wykracza poza granice upoważnienia ustawowego, prawidłowo korzystając z przyznanego mu ustawowo zakresu swobody prawotwórczej. Każdy podmiot decydujący się na prowadzenie regulowanej działalności aptekarskiej, powinien mieć świadomość, że taką działalność należy prowadzić zgodnie z przepisami prawa miejscowego, w tym uchwałami podejmowanymi na podstawie art. 94 ust. 2 ustawy Prawo farmaceutyczne. Ustawodawca, decydując o konieczności zapewnienia dostępności świadczeń farmaceutycznych również w porze nocnej i dni wolne od pracy, udzielił organom stanowiącym powiatu upoważnienia do ustalenia rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych. Określony w niniejszej uchwale harmonogram pracy aptek jest adekwatny i proporcjonalny w odniesieniu do uwarunkowań powiatu skarżyskiego (uzasadnienie poniżej).
Odnosząc się do kolejnych zarzutów, podkreślić należy, że przy ustaleniu rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych w porze nocnej, niedziele, święta i inne dni  wolne od pracy nie sposób uwzględnić potrzeb ludności, gdyż nie można przewidzieć prawdopodobieństwa pojawienia się zdarzeń zagrażających zdrowiu lub życiu człowieka. W tym wypadku chodzi więc o ustalenie takiego rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych, który będzie stwarzał możliwość jak najlepszego i najszybszego skorzystania z niezbędnej pomocy wówczas, gdy nie obowiązuje powszedni czas pracy aptek, a zaistnieje nadzwyczajna trudna do przewidzenia potrzeba podania leku. Z tej przyczyny, przy ustalaniu rozkładu godzin pracy aptek w porze nocnej i w dni wolne od pracy nie jest możliwe uwzględnienie kryterium potrzeb. Dostosowanie rozkładu godzin pracy aptek jedynie do rzeczywistego zapotrzebowania mieszkańców, bez uwzględnienia sytuacji nadzwyczajnych, może spowodować, że nie będzie możliwe korzystanie z usług farmaceutycznych w przypadkach szczególnych, jak nagła choroba czy inne niespodziewane zdarzenie zagrażające zdrowiu lub życiu człowieka. Tak więc rada powiatu ustalając rozkład godzin pracy aptek w porze nocnej powinna wziąć pod uwagę przede wszystkim kryterium zapewnienia tych świadczeń w niemożliwych do przewidzenia warunkach. 
Podkreślić również należy, że ustawodawca nie nałożył na organy powiatu obowiązku sformalizowanego przeprowadzania analiz takich jak: liczba ludności, układ urbanistyczny, zagęszczenie zabudowy mieszkalnej czy umiejscowienie placówek udzielających świadczeń leczniczych dotyczących. Tak więc, brak takiej analizy nie oznacza niezgodności z prawem podjętej uchwały. Natomiast wybierając Skarżysko-Kamienną, jako miejscowość w powiecie skarżyskim, w której pełnione będą dyżury nocne aptek ogólnodostępnych kierowano się koniecznością zapewnienia wszystkim mieszkańcom powiatu skarżyskiego, jak najszybszego, najłatwiejszego, najmniej skomplikowanego dostępu do dyżurującej apteki, celem uzyskania niezbędnej pomocy. Warunki te w najwyższym stopniu spełniają wyłącznie apteki ogólnodostępne położone na terytorium miasta Skarżyska-Kamiennej, ze względu na znajdujące się w tym mieście placówki ochrony zdrowia, poradnie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej oraz Szpitalny Oddział Ratunkowy przy Zespole Opieki Zdrowotnej, skomunikowanie pomiędzy miejscowościami powiatu skarżyskiego, z których najszybsze i najłatwiejsze połączenie jest właśnie do Skarżyska-Kamiennej, będącego jedynym dużym miastem w powiecie, a także liczbę ludności, zagęszczenie zabudowy mieszkaniowej, które w największym stopniu występują w mieście Skarżysko-Kamienna, co jest informacją niewymagającą prowadzenia specjalnych analiz. Tego typu dane statystyczne są ogólnie dostępne (np. w Internecie). Należy również podkreślić, że apteki są placówkami ochrony zdrowia publicznego, w których są świadczone usługi, wobec czego zapewnienie dostępności tych świadczeń nie powinno być uzależnione od możliwości uzyskania pomocy we wskazanym czasie w placówkach służby zdrowia. Na szczególną rolę aptek wskazuje art. 96 ust. 3 ustawy Prawo farmaceutyczne, który w przypadku nagłego zagrożenia życia pacjenta zezwala farmaceucie posiadającemu prawo wykonywania zawodu, wydać bez recepty produkt leczniczy zastrzeżony do wydawania na receptę. Istotne znaczenie ma również możliwość uzyskania szybkiej porady farmaceuty, który dysponuje fachową i praktyczną wiedzą.  
Ponadto zauważyć należy, że powołany art. 94 ust. 2 Prawa farmaceutycznego wymaga jedynie zasięgnięcia opinii wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) gmin z terenu powiatu i samorządu zawodu farmaceuty. Procedura podejmowania uchwały ustalającej rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych nie przewiduje, by uchwałodawca przeprowadzał konsultacje z przedsiębiorcami prowadzącymi apteki i farmaceutami. Przeciwdziałaniu ewentualnej arbitralności i dowolności w ustalaniu czasu pracy aptek służyć ma obowiązek uzyskania opinii podmiotów, wymienionych powyżej, o których mowa w art. 94 ust. 2 Prawa farmaceutycznego, w tym z samorządem zawodu farmaceuty, co zostało dokonane.
Zapewnienie dostępu do świadczeń farmaceutycznych w porze nocnej w dni wolne od pracy stanowi realizację ważnego interesu publicznego, jakim jest ochrona zdrowia i życia obywateli. W gestii właściciela apteki leży takie zorganizowanie jej pracy, aby bez względu na okoliczności faktyczne zrealizować wskazany w ustawie i ustalony godzinowo w uchwale rady powiatu obowiązek otwarcia apteki. Określony w niniejszej uchwale harmonogram pracy aptek został szczegółowo przeanalizowany pod kątem realizowania przez apteki zadań w zakresie ochrony zdrowia publicznego na terenie powiatu skarżyskiego, w tym w szczególności z uwzględnieniem potrzeb ludności oraz zapewnieniem dostępności do świadczeń farmaceutycznych w warunkach nadzwyczajnych. Uchwała spełnia przesłanki określone w art. 94 ust. 1 i 2 Prawa farmaceutycznego.
W związku z powyższym podjęcie niniejszej uchwały jest zasadne.

Uchwała Nr 331-XLVII-2022.pdf (2881kB)